تفاوت زبان روسی و اوکراینی

اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که فکر می‌کنید زبان اوکراینی همان زبان روسی است، باید بگویم در اشتباهید. البته باید بگویم که خیلی ها این اشتباه رو می‌کنند و دلیل آن هم این است که زبان روسی، به طور بسیار گسترده در اوکراین صحبت‌ می‌شود. طبق آخرین آمارگیری که در سال ۲۰۱۷ از مردم اوکراین گرفته شده، ۶۰ درصد از مردم اوکراین، زبان اوکراینی را زبان مادری خود می‌دانند و فقط ۱۵ درصد اوکراینی ها، زبان روسی را زبان مادری خود می‌دانند و باقی مردم هم اوکراین نیز هر دو زبان اوکراینی و زبان روسی را زبان مادری خود می‌دانند. بیشتر اوکراینی ها زبان روسی را زبان دوم خود می‌دانند و می‌توانند به این زبان صحبت‌ کنند. سورژیک، نام زبانی است که از ترکیب دو زبان روسی و اوکراینی به وجود می‌آید. مردم در این زبان، به دلخواه خود، قسمت های مختلف دو زبان را ترکیب می‌کنند و در این کار حد و مرز مشخصی وجود ندارد.

تاریخچه ای از زبان روسی و اوکراینی

این دو زبان، معیار های کاملا جداگانه ای از یکدیگر دارند اما بعضی وقت ها بسیار شبیه به هم می‌شوند. در زبان گفتاری و محاوره ای نیز این دو زبان با یکدیگر تفاوت هایی دارند. زبان روسی و زبان اوکراینی هر دو ریشه در زبان اسلاوی شرفی دارند و از این زبان به وجود آمده اند. زبان اسلاوی شرقی، شامل چند گویش و لهجه ی متفاوت بود که در حکومت فدراسیونی روس، بین سال های ۸۸۲ تا ۱۲۴۰ میلادی صحبت می‌شده. البته بعد ها اسم این حکومت، کیِف روس نام گذاری شد. مردمان این منطقه قدیمی، جد اقوام روسی، اوکراینی و بلاروس امروزی هستند.

بعد از سقوط حکومت کیف روس، اقوام اسلاو به دو گروه مختلف تقسیم بندی شدند و در نتيجه ی این اتفاق، زبان های اسلاوی این دو گروه نیز کم کم از هم فاصله گرفتند و جدا شدند و به دو قبیله شرقی و غربی تقسیم شدند. در گذر زمان، قبال شرقی زبان روسی را به وجود آوردند و قبایل غربی، زبان اوکراینی را به وجود آوردند. به دلیل نزدیک بودن اوکراین به لهستان، زبان اوکراینی تحت تأثیر زبان لهستانی قرار گرفته است. در آن زمان، زبان لهستانی، زبان میانجی، مخصوصا در گویش های غربی اوکراینی بوده است.

کلمه ها

جالب است بدانید که ۶۲ درصد از کلمه های روسی و اوکراینی، ریشه های مشترکی با هم دیگر دارند اما زبان اوکراینی، کلمه های مشترک بیشتری با لهستان، بلاروس و اسلواکی دارد. میان کلمه های روسی و اوکراینی، تفاوت های مختلف زیادی وجود دارد و مانند زبان های مشابه دیگری که در دنیا وجود دارند، در این دو زبان نیز لغات ظاهر فریب وجود دارد. لغات ظاهر فریب، لغاتی هستند که معنی آن ها به ظاهر و قیافه شان نمی‌خورد.

تلفظ و نحوه بیان کردن کلمات

هر دو زبان روسی و اوکراینی با کمی تفاوت، از الفبای سیریلیک استفاده می‌کنند. ما، شما را با چند نمونه از آن ها آشنا می‌کنیم. حرف ” گ ” در زبان اوکراینی با علامت Ґ و در زبان روسی با علامت г نشان داده می‌شود. البته این حرف در زبان اوکراینی شبیه به ” ه ” تلفظ می‌شود. حرف ” ای ” در زبان اوکراینی با علامت های l i نمایش داده می‌شود و در زبان روسی با علامت И نشان داده می‌شود. صدای ” یِ ” در زبان اوکراینی با علامت های Є є نشان داده می‌شود. این صدا در زبان روسی با علامت e نشان داده می‌شود. صدای ” اِ” در زبان اوکراینی با علامت e نشان داده می‌شود و این صدا در زبان روسی با علامت های ‏З з نشان داده می‌شود.

دستور زبان و گرامر

به طور کلی، ساختار و بدنه ی دستور زبان و گرامر در زبان های روسی و اوکراینی یکی است. در هر دو زبان سه جنسیت مختلف مرد، زن و خنثی وجود دارد و در هر دو زبان نیز، حالت های دستوری مشابه ای برای صفت ها و ضمیر ها وجود دارد. نحوه ی بیان فعل ها نیز در هر دو زبان شبیه به هم هستند. البته‌ در پسوند ها به مقدار کمی تفاوت وجود دارد. اگر کمی به پسوند های دستوری در حالت های مختلف دقت کنید، متوجه می‌شوید که بعضی از این پسوند ها متفاوت است اما این پسوند ها تلفظ مشابه ای دارند و در بعضی از حالت ها، متفاوت تلفظ می‌شود. برای مثال، در زبان روسی حالت دستوری ندایی وجود دارد اما در زبان اوکراینی این حالت وجود ندارد. البته این حالت در زبان اوکراینی نیز وجود داشت اما در گذر زمان کمتر مورد استفاده قرار گرفت و از بین رفت. حالت ندایی زمانی به کار می‌رود که شخصی را صدا کنیم یا مورد خطاب قرار دهیم. در دستور زبان روسی، از فعل های ربط، یعنی ( بود، شد و است ) برای زمان حال استفاده نمی‌شود و در زبان اوکراینی، افعال ربط، در حالت محاوره ای استفاده نمی‌شود ولی در زبان رسمی و گویش های نزدیک به لهستانی استفاده می‌شوند. بعضی از افعال در زبان اوکراینی وجود دارند و در زبان روسی وجود ندارند. برای مثال زبان اوکراینی، یک زمان آینده غیر کامل دارد که معادلی برای آن در زبان روسی وجود ندارد. و اگر بخواهم یک مثال دیگر بزنم، در زبان اوکراینی، زمان گذشته کامل وجود دارد اما در زبان روسی، این فعل وجود ندارد ولی کاربرد آن برای زبان اوکراینی نیز کم شده است.

کلام آخر

احتمالا تا الان متوجه شده اید که زبان روسی و زبان اوکراینی در بسیاری از موارد شبیه به هم هستند. البته تفاوت و اختلاف های کوچک و بزرگی نیز با همدیگر دارند. لغت های متفاوت، لهجه و طرز بیان کردن کلمات مختلف و ساختار های متفاوت‌، این دو زبان را برای یکدیگر غیر قابل فهم کرده است. اما بیشتر مردم اوکراین با زبان روسی آشنا هستند و زبان روسی را متوجه می‌شوند. ولی بیشتر مردم روسیه، زبان اوکراینی را متوجه نمی‌شوند.

شما هم اگر می‌خواهید که بیشتر با تفاوت های این دو زبان آشنا شوید، تا حدی که بتوانید از هم تشخیص دهید و حتی اگر می‌خواهید یادگیری این دو زبان را شروع کنید، با همکاران و مشاوران ما در آموزشگاه زبان روسی در تهران در تماس باشید تا آن ها شما را بهتر راهنمایی کنند.